Het Daltononderwijs in Nederland kent 5 kernwaarden. Vanuit deze waarden geven Daltonscholen vorm en inhoud aan het onderwijs. De kernwaarden geven richting aan het professioneel handelen van de leerkrachten en de ontwikkeling van de teams.
Samenwerking
Een Daltonschool is een leeromgeving waar leerlingen en leerkrachten iets van en met elkaar leren. Doordat leerlingen samen met leerkrachten en medeleerlingen aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Leerlingen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren. Een voorbeeld hiervan is het beoordelen van hun eigen inbreng en die van medeleerlingen.
Vrijheid & verantwoordelijkheid
Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken, eigen wegen te vinden en de gelegenheid krijgen om het werk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Een leerling leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen. Door leerlingen meer vrijheid te bieden, kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve leerhouding ontwikkelen. Vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht om iedere leerling structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.
Zelfstandigheid
Zelfstandig leren & werken op een Daltonschool is actief leren & werken. Een leerling wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van leerlingen. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren, moet een leerling leren beoordelen welke beslissingen hij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt leerlingen tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hen effectief en verantwoord zijn. Het werken met taken en het opbouwen van zelfstandigheid begint bij ons bij de kleuters.
Effectiviteit
Leerlingen die zelf verantwoordelijkheid hebben over hun leren, leren effectiever. Daltononderwijs is gericht op het effectief verzorgen van onderwijs. Daarnaast kijkt de leerkracht kritisch of de gebruikte methodieken de meest geschikte zijn. Door te blijven ontwikkelen op basis van verworven kennis en inzichten zal het onderwijs doelmatig met haar tijd meegaan. Om effectiviteit te kunnen beoordelen is het belangrijk om afspraken en resultaten te borgen, bij te stellen en vast te leggen.
Reflectie
Zonder reflectie is een kritische kijk op doelmatig onderwijs niet mogelijk. Reflecteren op alle niveaus geeft inzicht in jezelf en de processen. Wij leren leerlingen te reflecteren en zich van daaruit verder te ontwikkelen. Het kritisch benaderen van de eigen werkhouding, het handelen en de eigen ontwikkeling gebeurt zeer regelmatig, zodat de leerlingen zelf leren nadenken over hun werkhouding en het functioneren binnen de groep. Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is op een Daltonschool vanzelfsprekend. Iedere leerkracht die werkt op een Daltonschool reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het Daltononderwijs voortdurend plaats.