Het Daltononderwijs in Nederland kent 5 kernwaarden. Vanuit deze waarden geven Daltonscholen vorm en inhoud aan het onderwijs. De kernwaarden geven richting aan het professioneel handelen van de leerkrachten en de ontwikkeling van de teams.
1. Samenwerking
“The school functions as a social community” Helen Parkhust
Daltonschool De Vijver is een leeromgeving waar leerlingen en leerkrachten iets van en met elkaar leren. Doordat leerlingen samen met leerkrachten en medeleerlingen aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Leerlingen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren. Het gaat hierbij om het beoordelen van een eigen inbreng en die van medeleerlingen, het aangaan van de dialoog, het leren omgaan met teleurstellingen en het ervaren van een meeropbrengst uit de samenwerking.
Wanneer wij samenwerken, doen we dat om een beter resultaat te krijgen. Dat geldt voor zowel de kinderen als het team.
2. Vrijheid & verantwoordelijkheid
“Freedom and responsibility together perform the miracle” Helen Parkhust
Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid in het daltononderwijs is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Een leerling leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen, als zijn omgeving hem daarvoor de ruimte en mogelijkheden biedt. Door leerlingen meer vrijheid te bieden kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve en nieuwsgierige leerhouding ontwikkelen. Iets wat zij hun hele leven nodig zullen hebben. Vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht om iedere leerling een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.
We vinden het belangrijk dat iedereen – team, kinderen en ouders – voelen dat het ónze school is. Samen zijn we verantwoordelijk voor een groeiende en bloeiende schoolomgeving. Kinderen hebben daarom ook taken binnen de school. Variërend van in de klas tot schoolbreed, steeds passend bij leeftijd.
3. Zelfstandigheid
“Experience is the best and indeed the only real teacher” Helen Parkhust
Zelfstandig leren en werken op een daltonschool is actief leren en werken. Een leerling wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van leerlingen. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet een leerling leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid motiveert leerlingen tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hen effectief en verantwoord zijn.
Zowel voor leerlingen als team geldt: dat wat we zelf kunnen doen we zelf.
4. Effectiviteit
“Dalton is een ‘Efficiency measure” Helen Parkhust
Dalton is een maatregel om effectiever te werken: ‘a simple and economic reorganization of the school’. Wij willen het schoolse leren doelmatiger maken. Het daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Wij geven daarom leerlingen verantwoordelijkheid in handen. Als leerlingen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, zal het onderwijs effectiever zijn dan het stilzit- en luisteronderwijs. Kinderen worden als het ware kleine ontdekkers en ondernemers.
Het onderwijs heeft volgens ons een brede functie. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven.
We werken op onze school thematisch en maken gebruik van de weektaak. De afspraken die we bij Vreedzaam maken, helpen de kinderen sociale verantwoordelijkheid te nemen.
5. Reflectie
“I would be the first to hear welcome criticism”Helen Parkhurst
Zonder reflectie is een kritische kijk op doelmatig onderwijs niet mogelijk. Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is bij ons op school vanzelfsprekend. Op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het daltononderwijs voortdurend plaats en alle leerkrachten reflecteren op hun onderwijspraktijk en professioneel handelen.
Ook voor leerlingen is nadenken over eigen gedrag en werk belangrijk. Kinderen leren hierdoor een stevig zelfbeeld te ontwikkelen, met hun eigen sterke kanten en ontwikkelpunten scherp in beeld. Iets wat je hard nodig hebt om als ‘fearless human being’ in het leven te staan. Durven fouten te maken en hiervan te leren. Durven te experimenteren en te proberen en zo te groeien. Durven jouw talent en kracht in te zetten om een ander te helpen en de wereld een beetje beter en mooier te maken. Durven te zijn wie je bent!
Reflecteren doen we door gesprekken over doelen, het leer-en werkproces en gedrag te hebben. Leerlingen maken vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten.
Ook maken wij gebruik van een portfolio waarin het kind zijn/haar ontwikkeling in kaart brengt.